Yeni doğan yıkandıktan
sonra, pembe, yumuşak ve hassas olan derisi meydana çıkar. Bebeğin sırtı tüycüklerle kaplıdır. Saçları
çoğunlukla koyu renkte; bazan da oldukça uzun ve sıktır. Burnu, basık ve
geniştir. Ağzı küçüktür. Gözler şiştir,
göz rengi koyu gridir. Göz rengi,
ilerki aylarda kalıcı rengine
ulaşır. Başlangıçta, ilerde ne renk alacağı anlaşılamaz. Anne ya da babaya bazı benzerlikleri farkedilebilir.
BAŞI
Yeni doğanın kafası
vücuduna oranla büyüktür. Vücudun
yaklaşık ¼ ü kadardır.
(Yetişkinlerde baş 1/8 cıvarındadır) . Kafa kemikleri tam kaynaşmamıştır. Tepe ile alın arasında yumuşak bıngıldak bulunur. Burası
sağlam bir deri ile örtülüdür. Dokunmakla zarar görmez. Bıngıldak 1 - 1,5 yıl sonra sertleşip kapanır. Bebeğin aldığı, kalsiyum ve D vitamini takviyesi bıngıldağın kapanma müddetini kısaltabilir.
Anne karnındayken bebek,
göbeğinden anneye bağlı olan kan
damarlarıyla beslenmektedir. Doğumla birlikte bu beslenme son bulduğundan
dolayı, doğum uzmanı bu besi kordonunu keser.
Kesiden kalan göbek kordon parçası 10
gün içinde kurur ve düşer.
İyileşme sırasında mikrop kapmaması için buranın hergün antiseptik çözeltiyle ( alkol veya tentürdiyot) bakımının
yapılması gerekir. Bu bölgenin ıslak tutulmaması
iyi olur.
CİLDİN DURUMU
Doğumdan kısa süre sonra
deride bazan hafif, bazan da şiddetli olabilen pullanma ve soyulmalar
olabilir. Özel bir tedaviye lüzum yoktur. Şiddetli pullanma ve soyulmalarda
cildi sabunlu suyla yıkamayınız. Zeytinyağlı pamukla incitmeden cildi
hafifçe silebilirsiniz.
Yenidoğan vücudunda,
kısmen veya tamamen döküntüler
olabilir. Kırmızı lekeler, kabarcık ve kabuklanmalar sık görülür. Ağız
civarındaki kızarma veya döküntüler daha ziyade, anne sütünün temasıyla olan tahriştendir.
Bebek bacaklarını
birbirine sürterek kısmi cilt tahrişleri
yapabilir. Sürtünmenin engellenmesi için bu kısımlar bezle sarılabilir.
YENİDOĞANDA
SARILIK
Bebeklerin birçoğunda
sarılık olur. Doğumdan 2-3 gün sonra
cilt, ağız, burun, göz ve diğer başka kısımlar sararmaya başlar. 2-3 hafta kadar devam eden sarılığın zararı yoktur. Sarılığı olan bebek meme emmeyi
pek istemez. Sürekli uyumaya isteklidir. Sarılık 3 haftayı geçerse, altında ciddi bir sebep olabilme ihtimâline karşın uzmana danışılmalıdır.
YENİDOĞANDA
ŞİŞEN MEMELER
Yenidoğanın 3-4 gün sonra veya daha ileri zamanda,
memeleri şişebilir. İçlerinde süte
benzer bir sıvı bulunur. Birkaç
hafta sonra şişlikler kendiliğinden
normale döner. Buralara sık sık dokunup baskılar
yapmak şişlikleri büyültebilir.
Tamamen serbest bırakmalıdır.
BOY VE KİLO
Yenidoğanın boyu 45-51 cm
dir. 3 ay sonra 9 cm daha uzayabilir.
Kilosu 3 – 4,5 kg arası normal sınırlar sayılabilir. Yalnız 2,5 kg dan az olanlar düşük kilolu veya erken doğmuş olanlardır.
ABD de
1998 istatistiklerinde, yenidoğan ölümlerinin doğum ağırlığıyla bağlantılı olduğu görülmüştür.
Ölümlerin en düşük olduğu doğum
kilosu 3,5 kg dır. 2,9 kg veya 4,25
kg için ölüm oranı “binde bir”
dir. 2,5 kg için ölüm oranı binde üç, 2 kg içinse, binde 8 dir.
ABD verilerine göre; ideal
doğum kilosunun 3,5 kg olduğu
anlaşılmaktadır. Bu kiloda ölüm oranı “onbinde
sekiz”dir”.
Yenidoğan bebek, doğumdan 3-5 gün sonra ağırlığından 200-300 gram
kadar kaybeder. Bu miktar azalma normaldir. Bu kayıp, beslenme şeklinin değişmesinden kaynaklanır. Anne
karnında kesintisiz hazmedilmiş gıda
(kan) ile beslenmekte olan bebek; dışarı çıktığında artık kendi hazım organlarıyla beslenmek mecburiyetindedir. Bu geçiş
devresinde bebek daha az gıda alır.
Bu da ifade edilen kilo kaybına
sebep olur. Bebek ağızdan beslenmeye alıştıkça
kilosu da artar ve 10 gün kadar
sonra tekrar doğum kilosuna ulaşır. Ağırlık kaybı sürekli veya fazla olursa
uzman, bilgilendirilmelidir.
SUSUZLUK ATEŞİ
Başlangıçta anne sütünün az olması bebeğin susuz kalmasına da
sebebiyet verir. Bu yüzden harareti artabilir.
Su verildiğinde harareti de normale döner.
Kaynaklar: evrimsel tıbbın
ilkeleri, gluckman, beedle, hanson, palme yay.2012 s.85
çocuk.hast.uzm.
ihsan doğramacı, annenin kitabı 1952
