Bu, ilk haftalarda, bilhassa ilk çocuğunuz ise; oldukça önemli bir sorudur. Birkaç aylık olduğu zaman, onun yollarını ve ağlama çeşitlerinin mânalarını siz de bileceksiniz. Şunu unutmayın ki, birkaç haftalık bebeğin ağlaması, nadir olarak mühim bir şeyin belirtisidir.
Çocuk aç mıdır? Yoksa hazımsızlığı mı var? Altı mı ıslak? İğne mi batıyor? Hasta mıdır? Şımarıyor mu?... gibi birçok soru akla gelebilir.
Genellikle çocuğun açlıktan ağlaması, diğer rahatsızlıklardan dolayı olan ağlamasından farklıdır. Bu farkı ilk zamanlar ayırt edemeyebilirsiniz. Çocuk birdenbire acıkmaz, yavaş yavaş açlığını gösterir. Emzik ile besleniyorsa, birkaç gün şişedeki mamasının hepsini bitirir ve daha fazlasını arar. Genellikle ağlamaları da mamadan az evveldir. Acıktıkça zamanla daha erken uyanmaya başlar. Eğer hakikaten acıkmış ise, mamasını on beş dakika önce vermekte mahzur yoktur. Fakat arka arkaya ve muntazaman erkenden ağlamaya başlıyorsa; daha fazla gıdaya ihtiyacı var demektir. İyice yedikten yarım veya bir saat sonra uyanıp ağlamaya başlıyorsa, bu onun aç olmayıp hazımsızlık çektiğini gösterir.
Çocuğun altı ıslandığında, ağladığını anlamak kolaydır. Çocuklar altları ıslak olduğu zaman rahatsız olurlar, bazıları ise buna hiç aldırış etmezler.
Ağlayan çocuğa acaba bir şey mi batıyor? Bu endişe ile çengelli iğnenin açıldığını zannedebilirsiniz, fakat bu ancak binde bir olur ve görmek kolaydır. Bazan çocuk sıkı kundaktan, fazla sıcak veya soğuktan da ağlayabilir.
Acaba çocuk hasta olduğu için mi ağlıyor? Çocuklar ilk aylarda nezle olabilirler, bağırsakları bozulabilir, fakat bunlar burun akmasıyla, öksürükle, dışkılarının çok yumuşak olmasıyla kendilerini belli ederler. Diğer hastalıklar ise oldukça nadirdir. Çocuğunuz sadece ağlamakla kalmıyorsa, genel vaziyeti bozuk ve rengi de farklı ise, çocuk hastalıkları mütehassısına haber vermeniz gerekir.
Sinirsel Ağlamalar Ve Karın Ağrısı:
Bazı bebeklerde açlık, susuzluk veya ortada açık bir sebep olmadan, zaman zaman şiddetli ağlamalar da görülür. Bu ağlamalar bir kaç dakikadan bir kaç saate kadar devam edebilir. En çok görülen hal şudur:
Çocuk 2-3 haftalık olunca 2-3 saat süren ağlama nöbetleri başlar. Annesi altını ve çocuğun vaziyetini değiştirir, su verir, fakat hiç bir şey fayda etmez. İki saat sonra anne, acaba çocuk acıktı mı diye düşünür, zira çocuk herşeyi ağzına koymaya çalışmaktadır. Anne çocuğu emzirmeye karar verir, fakat bundan sonra da çok geçmeden ağlama ve feryat tekrar başlar. Bu gibi ağlama nöbetleri bazı çocuklarda ancak bir kaç defa olur. Diğerlerinde ise ilk aylarda sık sık tekrarlar.
Bazı hekimlere göre, bu ağlamalar, bağırsağın gazdan fazla ağrı duyması neticesidir. Diğer uzmanlar da bunun sebebini çocuğun bünyesinin fazla sinirli ve hassas olmasında ararlar. Bu hal ilk iki-üç ay zarfında şiddetli olarak devam edebilir, fakat dördüncü aydan itibaren geçer.
Anne-baba için en mühim şey, bu halin çok genel olduğunu, çocuğa bunun daimi bir zararı dokunmayacağını ve çocuk üç aylık olunca bu halin geçeceğini bilmeleridir. Bu sebeptendir ki, bazı hekimler buna "üç aylık karın ağrısı" ismi de vermişlerdir.
Böyle bir çocuğunuz varsa ne yapmalısınız? En iyisi çocuk uzmanınızla istişare ve onun tavsiyelerine göre hareket etmenizdir. Unutmamanız gereken şeyler arasında, çocuğun kâfi miktarda gıda alıp almadığına dikkat etmeniz ve her memeden sonra, uygun vaziyette tutarak geğirtmeyi ihmâl etmemenizdir.
Çocuk ağlamakta devam ederse ve doktoru da derhal bulmak zor ise en iyi çare nedir?
Sancılı çocuk umumiyetle midesinin üzerine yatarken daha rahattır. Annesinin dizine çaprazlama yatırılırsa veya çocuk, sıcak su torba veya şişesinin üzerine konur ve arkası ovulursa yine rahat edebilir. Sıcak su şişesi, uzun müddet durarak çocuğu yakmaması için, bir beze sarılıp konmalıdır.
Sancısı olduğu zaman çocuğu kaldırmalı mı, sallamalı mı, yoksa biraz dolaştırmalı mıdır? Bugün artık eskisi kadar çocuğu şımartma tehlikesinden korkulmamaktadır. Çocuğun sancısı veya sinirsel ağlaması olduğu zaman, onu kaldırmak veya kısa bir müddet sallamak faydalı olursa, yapın, fakat bu sallamak bir kaç dakikayı geçmemelidir. Hele çocuğu kaldırmanın ağlaması üzerine etkisi olmazsa, böyle tutulmaya alıştırmamak daha iyidir; o zaman çocuğu tekrar yatağına fakat değişik konumlarda ve bilhassa yüzükoyun olarak yatırınız.
Sancı çok şiddetli olursa 100 gramlık ılık papatya veya tuzlu su lâvmanı iyi gelir. Bu hep yapılacak bir çare değildir. Sancının çok şiddetli olduğu anlarda yapılabilir.
Kaynak: çoc. hast. uzm dr. ihsan dogramacı, 1952 ankara, annenin kitabı
